Digitallâš mättim
Mättim kuvviimij ulmen lii adeliđ koŋkretlijd čielgiittâsâid digitallii mättimist vyeimist leijee arâšoddâdemvuávám sehe ovdâ- já vuáđumáttááttâs várás. Máttááttâs já arâšoddâdem uárnejeijeeh peivideh jieijâs digivuáváámijd västidiđ mättim kuvviimijd.
Ko digitallâš maailm muttoo, te meid mättim táárbuh muttojeh. Kuvviimij vuossâmuš versio olgosadelui kuovâmáánust 2021. Mättim kuvviimeh 2.0 lii olgosadelum kesimáánust 2022. Nubástusâiguin vuávájeijeeh láá viggâm pyerediđ eromâšávt kuvviimij luvâttetteevuođâ já äigikyevdilvuođâ. Kuvviimijn láá motomeh ääših meddâlistum já motomeh ääših lasettum. Kuvviimeh viggeh väldiđ huámášumán kevttei maaŋgâhámásijd digitallijd palvâlusâid já piergâsijd.
Digitallii mättim já tiätu- já viestâdemteknologisii mättim ubâlâšvuotâ hámášuvá neelji válduvijđoduvâst:
- Keevâtliih tááiđuh já jieš pyevtittem
- Torvolâšvuotâ já ovdâsvástádâsvuotâ
- Tiäđuhaldâšem sehe totkee já kreativlâš pargeldem já
- Vuáruvaiguttem
Válduvijđoduvah láá finnim noomâs Vuáđumáttááttâs máttááttâsvuávám vuáđustâsâi (2014) miäldásávt. Arâšoddâdemvuávám vuáđustâsâi peividem (2022) mield arâšoddâdem já ovdâmáttááttâs kuvviimij paječaalân šoodâi Digitallâš mättim.
Kuvviimijn kevttum termâ digitallâš palvâlus uáivild heiviittâsâid já ohjelmijd, moh láá máttááttâs já arâšoddâdem kiävtust. Digitallâš piirâs uáivild vijđásubbooht puoh digitallijd čuávdusijd, palvâlusâid, piergâsijd já anokáálvuid, moh láá máttááttâs já arâšoddâdem kiävtust. Tekstâ uáivild maaŋgâpiälásii luuhâmtááiđun lohtâseijee vijđes tekstâibárdâs miäldásávt teevstâid, moh pyehtih leđe sánálij, koválij, auditivlij, numerisij já kinesteettisij symbolvuáháduvâi sehe toi ovtâstâlmij vievâst olgospuohtum tiätu. Digitallii palvâlus já pirrâs mainâšem ohtâvuođâst lii távjá máhđulâš čielgiđ tärhibeht, et mon palvâlus já piergâs máttááttâs já arâšoddâdem uárnejeijee avžut jieijâs pargoviehân já uáppeid kevttimnáál.
Mij movtijdittep kevttiđ digitallijd pirrâsijd! Uđđâ teknologiah taheh jieškote-uvahasijd uáppeid máhđulâžžân väldiđ aktivlii tuáimee, pyevtitteijee já totkee roolâ.
Máttááttâs já arâšoddâdem uárnejeijee västid tast, et kiävtun valdum palvâlusah láá EU tiätusyejiasâttâs já aalmuglii laavâasâttem miäldásiih. Máttáátteijee, koijâd lasetiäđuid ton máttááttâs já arâšoddâdem uárnejeijest, mon palvâlusâst tun poorgah.
Mättim kuvviimeh kávnojeh koskâloostâin (válduvijđoduvah 1-4).
Kuvviimeh láá rahtum pođhâttes ubâlâšvuottân, main mättim čoggâšuvá ovddij tááiđui oolâ
Kuvviimij luuhâmraavâ:
Arâšoddâdem já ovdâmáttááttâs kuvviimeh lohhojeh ohtân ubâlâšvuottân.
Iheluokai 1–2 kuvvim puáhtá luuhâđ tagarin tâi paldâluvâi arâšoddâdem já ovdâmáttááttâs kuvviimijguin.
Iheluokai 3–6 kuvvim kalga luuhâđ iheluokai 1–2 kuvviimijguin paldâluvâi.
Iheluokai 7–9 kuvvim kalga luuhâđ iheluokkaubâlâšvuođâi 1–2 já 3–6 kuvviimijguin paldâluvâi.
Lasetiäđuh digitallii mättim já tiätu- já viestâdemteknologisii mättim kuvviimijn: paivi.leppanen@oph.fi
Mij väldip vuástá macâttâs, vâi puávtáččijm ain ovdediđ kuvviimijd.